Zinzoekers/ Godenjagers

Met twee Afghanen, een Ivoriaan en een Ghanees loop ik door de stad richting de Walburgiskerk. Daar vindt het wekelijkse Coventry-gebed plaats. In meer dan tweehonderd steden ter wereld komen elke vrijdag mensen samen om te bidden voor vrede. Dat doen ze al sinds 1959. We naderen de kerk en de Ivoriaan deinst terug. Gooit zijn armen in de lucht. “Nee, ik ga níet’. Definitief. De grote Afghaan zucht en steunt. De Ghanees staat al met een voet in de kerk. “Waarom ga je niet mee?”, vraag ik. “Nee, ik kan níet.” Hij houdt zijn armen nog steeds omhoog en schudt zijn hoofd. “Look, I am a muslem, I cannot…

En zo kon het gebeuren dat ik in de sportschool, tijdens een lesje bodypump, met zware gewichten en harde dance- of housemuziek (ik ben geen kenner, dat moge duidelijk zijn), verbijsterd en bezweet opkeek toen ik plots een track (zo noemen ze dat bij Bodypump) hoorde waarin Mozart’s requiem gemixt werd met hiphoplyrics en zware bombastische elektronics. Wow. Het zoog me op. Tijdens de bicepswork-out. Luister hier even en u weet waarom. Nu ben ik allesbehalve op de hoogte van muziek in de breedste zin van het woord, laat staan van dancemuziek of klassieke muziek specifiek, maar in dit nummer van ene Apashe heb ik me even ernstig verdiept. Mozart’s…

Af en toe ontmoet ik iemand die een in Nederland relatief onbekende religie aanhangt. Tijdens een zakelijke bijeenkomst stond een paar meter naast mij een vrouw die een ketting droeg met een opvallend grote beeltenis van iets wat op een adelaar leek. Maar dat was het niet. Het was de faravahar, het symbool van het zoroastrisme, de oude, dualistische Iraanse religie. Er ging een klein golfje antropologische opwinding door me heen. Droeg ze het symbool vanwege haar religieuze of juist seculiere overtuigingen, heeft het een culturele betekenis of stond het symbool voor haar etnische afkomst? Zonder gêne wees ik met mijn ogen naar de ketting. De vrouw reikte naar haar…

Bij een vitamine- en zalfjeswinkel kwam ik een rek met gebreide popjes aan een sleutelhanger tegen. De popjes hadden rode ogen, een boosaardige blik, ik zag er zelfs een met pinnetjes. Ze heetten voodoo-dolls. Goeie naam, ik kwam namelijk in een instant freeze terecht. Was dit religious appropriation? Van oorsprong religieuze voorwerpen uit hun context halen, aanpassen en commercialiseren?    In die tl-verlichte winkel groef ik naar de grenzen van mijn intenties en de bedoeling van de producent, en raakte in totale verwarring. Ben ik religieus ongevoelig als ik de popjes koop? Maak ik me schuldig aan religious innocence? Ik kreeg het warm en had een droge keel. En stond…

Op een avond stond ik bij een nogal afgelegen bushalte in Oosterbeek. Daar lag, op het ijzeren bankje, een boek. Bordeauxkleurig, klein en dik met als titel De Grote Strijd. Geïntrigeerd las ik op de achterflap: ‘bovenaardse krachten’, ‘het kwaad onttroont de macht van het goede’, ‘de overwinning van Gods volk’. Filmscenario’s flitsten door mijn hoofd. Ik moffelde het boek in mijn tas, schichtig om me heen kijkend. Dat was 27 jaar geleden. Ik zeul dit boek al die tijd met me mee zonder het ooit te hebben gelezen. Talloze verhuizingen, van stad naar dorp en weer terug, meegemaakt. Nooit wilde ik het wegdoen. Wat kan ik zeggen, de duistere…

Vaak vragen studenten mij: “Wat gelooft u zelf?” Zo’n hemeltergend moeilijke vraag. En omdat ik er niet van houd om lastige vragen af te wimpelen, geef ik toch antwoord. Al zijn die antwoorden niet hapklaar:  “Ik denk dat ik in een God geloof, maar dat weet ik niet zeker”, zeg ik dan. Of: “Ik hoop op een hemel na de dood, maar ik weet niet zeker of ik dat ook echt geloof.” En: “Ik bewonder Jezus, en Mohammed is absoluut mijn held.” Diepe stilte. Studenten die ins Blaue hinein staren. Tja. Mijn imago als docent kan wel een deukje hebben, maar na dergelijke overpeinzingen overheerst vooral confusie. De docent blijkt…